Νόμος 4495/17

Με το νέο νόμο, απαγορεύεται και είναι απολύτως άκυρη η μεταβίβαση ή η σύσταση εμπράγματου δικαιώματος σε ακίνητο χωρίς υπεύθυνη δήλωση του ιδιοκτήτη και βεβαίωση μηχανικού ότι δεν υπάρχει αυθαίρετη κατασκευή στο ακίνητο και δεν έχουν εγκατασταθεί χρήσεις χωρίς άδεια. Ψευδείς ή ανακριβείς βεβαιώσεις όσων εμπλέκονται σε μια δικαιοπραξία (συμβολαιογράφοι, δικηγόροι, μεσίτες, υποθηκοφύλακες κλπ) επισύρουν αυστηρές ποινές και για τους μηχανικούς προβλέπεται μέχρι και αφαίρεση της άδειας άσκησης επαγγέλματος.

Εξαιρούνται τα ακίνητα που θα ενταχθούν στον παρόντα νόμο καθώς και αυτά προ του 1955, και όσα περιγράφονται στις περιπτώσεις της παρ.2 του άρθρου 82 του νόμου. Δεν μπορούν να ρυθμιστούν με τον παρόντα νόμο οι αυθαίρετες κατασκευές ή αυθαίρετες χρήσεις που περιγράφονται στην παρ.2 του άρθρου 89 του νόμου.

Συνολική χρονική διάρκεια της τακτοποίησης

Για όλα τα ρυθμιζόμενα αυθαίρετα αναστέλλεται η κατεδάφιση, η επιβολή κάθε κύρωσης και η είσπραξη προστίμου για το χρονικό διάστημα που προβλέπεται στο νόμο ή η κατασκευή εξαιρείται οριστικά από την κατεδάφιση, ανάλογα με την κατηγορία της αυθαίρετης κατασκευής, θα υπάρχει σύνδεση με τα δίκτυα κοινής ωφέλειας και θα μπορούν να γίνονται επισκευαστικές εργασίες αρκεί να μην αυξάνουν τον κτιριακό όγκο του αυθαίρετου κτίσματος. Ειδικά για τις αυθαίρετες κατασκευές ή χρήσεις που βρίσκονται εκτός σχεδίου ή εκτός ορίων οικισμών, οι Δήμοι όλης της χώρας πρέπει να ολοκληρώσουν τον πολεοδομικό τους σχεδιασμό.

Όσα αυθαίρετα κτίσματα δεν υπαχθούν σε περιοχές που πολεοδομούνται, μετά τα 30 χρόνια θα μπορούν να διατηρηθούν εφόσον οι ιδιοκτήτες τους:

1. Ανταλάξουν ή
2. Εξαγοράσουν μέσω της ηλεκτρονικής διαδικασίας της τράπεζας Δικαιωμάτων Δόμησης και Κοινοχρήστων Χώρων, κατά τις διατάξεις του άρθρου 73, συντελεστή δόμησης ίσο με την υπέρβαση δόμησης που έχει πραγματοποιηθεί σύμφωνα με τη σχετική κατηγορία.

Υπολογισμός ενιαίου ειδικού προστίμου και τρόπος πληρωμής του

Το ενιαίο ειδικό πρόστιμο που πρέπει να καταβάλουν οι ιδιοκτήτες υπολογίζεται με βάση:

• το εμβαδόν του ακινήτου
• την τιμή ζώνης
• συντελεστή 15%
• την ύπαρξη ή όχι οικοδομική άδειας
• τη θέση του κτίσματος σε περιοχή εντός ή εκτός σχεδίου
• το είδος της χρήσης (κύρια και μοναδική κατοικία, άλλη χρήση κ.λ.π)
• τον τύπο της πολεοδομικής παράβασης (κατ’ επέκταση ή/ και καθ’ ύψος υπέρβαση δόμησης, υπέρβαση κάλυψης, παραβίαση πλάγιων αποστάσεων ή/ και οικοδομικής γραμμής),
• την αλλαγή ως προς την χρήση της πολεοδομικής άδειας
• και λοιπές παραβάσεις

Για όλα τα ακίνητα το πρόστιμο μπορεί να καταβληθεί τμηματικά, σε:

• 100 μηνιαίες ισόποσες δόσεις 
• Εάν καταβληθεί ολόκληρο το πρόστιμο γίνεται έκπτωση 20%.
• Εάν καταβληθεί το 30% του προστίμου γίνεται έκπτωση 10%
• Καθυστέρηση στις δόσεις επιβάλλει προσαύξηση 1% για κάθε μήνα καθυστέρησης.

Τα 5 σημεία της Διαδικασίας Ένταξης στη Ρύθμιση Αυθαιρέτων

1. Ο πολίτης απευθύνεται σε μηχανικό που έχει πρόσβαση στο ηλεκτρονικό σύστημα του ΤΕΕ. Ο μηχανικός πραγματοποιεί αυτοψία, συλλέγει τα στοιχεία που απαιτούνται για την συμπλήρωση της αίτησης υπαγωγής στη ρύθμιση και υπολογίζει το «προσωρινό πρόστιμο».
2. Ο μηχανικός συμπληρώνει και υποβάλλει ηλεκτρονικά έως την 8η Νοεμβρίου 2019 την αίτηση και το σύστημα εκδίδει έναν «μοναδικό αριθμό» για το αυθαίρετο, εντολή για πληρωμή του κατάλληλου «τέλους υπαγωγής» στη ρύθμιση (παραβόλου), καθώς και το ύψος των πληρωμών σε σχέση με τον αριθμό των δόσεων που θα επιλεγεί.
   
    -
   Το πρόστιμο μειώνεται στις ακόλουθες περιπτώσεις:
   α) κατά 20% αν η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση υπαχθεί στις διατάξεις του Ν.4495/17 έως τις 8.10.2018
   β) κατά 10% αν η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση υπαχθεί στις διατάξεις του Ν.4495/17 από 9.10.2018 έως τις 8.4.2019
   γ) κατά 10% αν ο αιτών υποβάλει τη μελέτη στατικής επάρκειας
   -
3. Το τέλος καταβάλλεται από τον πολίτη (και ηλεκτρονικά μέσω web banking) σε Τραπεζικό ίδρυμα της επιλογής του. Η πληρωμή πιστοποιείται αυτόματα και ενεργοποιείται η διαδικασία ένταξης. Ακολουθούν οι πληρωμές των δόσεων για τις οποίες ενημερώνεται αυτόματα το σύστημα, με την πρώτη από αυτές να καταβάλλεται ένα μήνα μετά την οριστική υπαγωγή της αίτησης. Στον πολίτη δίνεται κωδικός που θα του επιτρέπει την ενημέρωσή του για την καταχώρηση των δόσεων και το οφειλόμενο υπόλοιπο μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας.
4. Συγκεντρώνονται ή συντάσσονται τα απαιτούμενα σχέδια και άλλα στοιχεία βάσει των οποίων γίνεται ο υπολογισμός του «τελικού προστίμου» και ο επαναπροσδιορισμός του ποσού των δόσεων από το σύστημα.
5. Ο μηχανικός υποβάλλει το σύνολο των απαιτούμενων στοιχείων και σχεδίων στο σύστημα ηλεκτρονικά. Με τη διαπίστωση της πληρότητας αυτών, εκδίδεται αυτόματα η «ΒΕΒΑΙΩΣΗ ΡΥΘΜΙΣΗΣ ΑΥΘΑΙΡΕΤΟΥ». Πρόκειται για τυποποιημένο έντυπο στο οποίο θα αναφέρονται όλα τα στοιχεία του ενταγμένου στη ρύθμιση αυθαιρέτου. Η βεβαίωση είναι απαραίτητη για τη μεταβίβαση του αυθαιρέτου.

Ακολουθούν δειγματοληπτικοί έλεγχοι από τις αρμόδιες πολεοδομίες με επιλογή που θα προκύψει από ηλεκτρονική κλήρωση και σύμφωνα με τα οριζόμενα στο νόμο. Όλη η ηλεκτρονική επικοινωνία γίνεται σε συνθήκες υψηλής κρυπτογράφησης με προστασία των δεδομένων είτε από ανάγνωση είτε από αλλοίωσή τους.